Tabby patroon vacht

Tabby, een camouflagepatroon. Een tabbytekening is in wezen niets anders dan een camouflagepatroon dat de kat in staat stelt min of meer op te gaan in zijn omgeving, zodat zijn (door-gaans kleurenblinde) prooi hem of haar niet - of te laat - opmerkt. Over de hele wereld zien we wilde katachtigen met allerlei verschillende soorten camouflagepatronen. Denk bijvoorbeeld aan de vrijwel patroonloze leeuw die jaagt op de dorre savanne, of de contrastrijke zwarte strepen op de oranje ondergrond bij de tijger, die jaagt in de donkere, al even contrastrijke oerwouden en bossen. Hoe beter het camouflagepatroon is aangepast op de omgeving en begroeiing, hoe meer het dier in het voordeel is ten opzichte van zijn prooi en voedselconcurrenten. Dieren met een voor hen gunstig patroon komen dan ook makkelijker aan eten en kunnen zich als gevolg daarvan beter en soms ook vaker voortplanten dan dieren met een kleur en aftekening die hen te veel doet opvallen. Omdat een vachtpatroon erfelijk is, zullen hun nakomelingen ook weer dit vachtpatroon hebben en op hun beurt weer in het voordeel zijn. Het is dan ook geen wonder dat bepaalde vachtpatronen domineren in bepaalde gebieden.

We zien dat zelfs binnen eenzelfde soort, als die een groot en afwisselend leefgebied heeft, afwijkende camouflagepatronen voorkomen zo, al zal de huidige goed verzorgde huiskat echt tronen onderscheiden en vangen en heeft hij van voedselconcurrenten al meer op de loer hoeven liggen om zijn prooi tern genoemd), helemaal geen last. Maar dat is niet altijd zo tabbypatronen, van het vrijwel patroonloze getickt , geweest. Daarom zien we bij katten verschillende , tabby, dat van oudsher bij katten wordt gezien die in streken leven met een zanderige ondergrond zoals het Midden-Oosten, tot het gestreept en gemarmerd tabby bij katten die in Europese bossen leefden. Bij gedomesticeerde katten geldt het zwarttabby als het 'oerpatroon', het uitgangspunt. Alle andere kleuren, factoren en patronen die we tegenwoordig bij katten kennen, en dat zijn er heel wat, zijn mutaties van zwarttabby. Deze houden over de volledige lengte hun basiskleur en vormen voorkomen. Bij huiskatten is dat historisch al net een patroon over de ondergrond. Er worden bij katten vier verschillende tabbypatronen onderscheiden.

  • a) getickt tabby (ook wel ticked tabby of Abypatiet

  • b) gestreept tabby (mackerel)

  • c) gevlekt tabby (spotted)

  • d) gemarmerd tabby (blotched).

Tabbypatronen

Katten met een tabbypatroon bezitten het dominant verervende agoutigen A waardoor de aanleg voor een bepaald tabbypatroon tot uiting komt. Het patroon ontstaat doordat het agoutigen op bepaalde plaatsen in het haar de vorming van de basiskleur, de pigmentering, min of meer verdringt. Zo ontstaan er afwisselend donker- en lichtgekleurde bandjes op elke haar, waarbij op bepaalde Getickt tabby of ticked tabby (Ta) Getickt tabby is het tabbypatroon dat we met name kennen van de Abessijn en Somali en van bijvoorbeeld wilde konijnen. Het komt bij katten van oorsprong voor in woestijngebieden, dus het Midden-Oosten en delen van Afrika. In wezen is tabbypatroon geen juiste term, omdat het getickt tabby volledig patroonloos is; getickt tabby katten hebben geen strepen of wat voor vachttekening dan ook over hun lichaam, maar een mooi over het lichaam verdeelde ticking. Soms komen bij getickt tabby katten nog wel ringen rond de staart voor, strepen op de poten en een typerende 'M' tekening op het voorhoofd.

Bij rassen als de Abessijn, waar al generaties lang onder meer geselecteerd eerd is op een 'streeploos' patroon, komen zulke strepen en ringen niet zo vaak meer voor. Bij rassen daarentegen die niet op kleur gefokt worden, zien we dit nog wel. Ook zien we bij sommige natuurrassen, waaronder de Noorse Boskat, katten die als kitten duidelijk gestreept of gemarmerd waren, maar als volwassen dier getickt lijken. Dit zijn echter geen getickt tabby katten, maar katten met een 'slordig' gestreept, gevlekt of gemarmerd tabbypatroon dat vervaagd is. Omdat de Abessijn de eerste kat was met dit patroon, wordt getickt tabby ook wel het Abessijns tabbypatroon genoemd. Het getickt tabbygen ligt op een andere locatie (locus) dan de genen die gestreept of gemarmerd tabby veroorzaken. Desalniettemin heeft het invloed op deze genen: als een getickt tabbygen heeft, wordt de werking van de kat het genen die een gemarmerde of gestreepte vacht veroorzaken, gemaskeerd. Die niet op kleur gefokt worden, zoals huiskatten en een aantal oorspronkelijke natuurrassen, vaak het midden tussen een gevlekte tabby- en een echt ononderbroken gestreepte tekening. Ook komen heel vage, zeer onduidelijke streeptekeningen voor. Vaak hebben gestreepte tabby's onderbroken streepjes op hun lichaam. Op shows worden graag ononderbroken, dunne strepen gezien, een ideaal dat te bereiken is door selectie op dieren die een zo duidelijk mogelijk streeppatroon hebben. Het tegenovergestelde kan uiteraard ook worden bereikt door selectie: door consequent dieren aan elkaar te paren die duidelijke onderbrekingen in hun streeptekening hebben, kan een gevlekte tabbytekening het uiteindelijke resultaat zijn. Gestreept tabby wordt ook wel 'mackerel' genoemd, het vererft dominant over gemarmerd tabby.